Plaats een tuinklus / opdracht
Tuinafscheidingen
In ons dichtbevolkte land zijn maar weinig mensen die ze niet nodig hebben: tuinafscheidingen. Vaak zijn ze misschien niet echt `nodig` maar de meesten van ons willen nu eenmaal niet dagelijks met de buren koffie drinken, hoe aardig ze misschien ook zijn. Tuinafscheidingen zijn er in vele soorten en maten. Als je met de aanleg van je tuin bezig bent of als de oude schutting aan vervanging toe is, kan het uitgebreide aanbod zo overweldigend zijn dat je er geen zin in kunt krijgen je er goed in te verdiepen. Om het allemaal wat overzichtelijker te maken worden in dit artikel daarom verschillende soorten tuinafscheidingen beschreven. Daarbij wordt onder meer ingegaan op belangrijke aandachtspunten, voor- en nadelen, onderhoud en kosten.
- Soorten tuinafscheidingen
- Regels voor tuinafscheidingen
- Tuinafscheidingen en het milieu
- Diervriendelijke tuinafscheidingen
- Onderhoudsarme tuinafscheidingen
- Levensduur van tuinafscheidingen
- Goedkope tuinafscheidingen
- Eenvoudig te plaatsen tuinafscheiding
Welke soorten tuinafscheidingen zijn er?
Bij het kiezen van de beste tuinafscheiding voor jouw situatie zijn de volgende factoren van belang: budget, milieu, diervriendelijkheid, smaak, installatie, gereedschap, afmetingen, onderhoud, levensduur, privacy en wettelijke regels.
Over smaak valt niet te twisten zegt men, maar de overige aandachtspunten komen in onderstaande beschrijvingen van soorten tuinafscheidingen en overige informatie wel aan bod.
Naar de volgende soorten tuinafscheidingen zal worden gekeken:
- haag
- tuinscherm van natuurlijk materiaal (heidemat, wilgenmat, rietmat, boomschorsmat, bamboemat)
- bouwstaalmat met klimplanten
- houten schutting / tuinscherm en hout-beton schutting
- palissade / schapenhek
- kunststof tuinscherm
- gaas, enkelstaafmat, dubbelstaafmat
- Cortenstaal
- betonnen schutting
- schanskorf
- tuinmuur
- lage tuinhekjes
- borderrand
- tuinposter
Haag
Een haag is een goedkope en de meest milieuvriendelijke soort tuinafscheiding. Een haag biedt aan vogels en andere dieren schuil- en nestelruimte. Verder is er weinig energie nodig voor de productie en het vervoer van de planten. Een ander voordeel is dat een goed onderhouden haag veel langer goed blijft dan een schutting. Ook het aanplanten van een haag is vrij weinig werk en kan makkelijk zelf worden uitgevoerd zonder dat daar veel gereedschap voor nodig is.
Een haag moet elk jaar worden gesnoeid om te voorkomen dat deze te hoog of te breed wordt. Doordat de binnenzijde van een brede haag geen licht vangt, zal daar het blad verdwijnen waardoor het later terugsnoeien van de heg naar de gewenste breedte moeilijk wordt. Om te voorkomen dat de onderkant te weinig licht krijgt dient de haag aan de onderzijde enigszins breder te zijn dan aan de bovenkant. Vooral bij oudere brede hagen van coniferen dient rekening te worden gehouden met de droge binnenzijde. Rond oud en nieuw zijn dit soort hagen brandgevaarlijk en ze kunnen dus maar beter niet grenzen aan zowel gebouwen als voor vuurwerk afstekende jongeren toegankelijke (openbare) ruimte. Na het snoeien kan houtig snoeiafval bij het gft afval worden gegooid, op de composthoop zal het nauwelijks vergaan.
Voor een haag kunnen coniferen, bladhoudende heesters, half-bladhoudende heesters en bladverliezende heesters worden gebruikt. Struiken met (voor mensen) giftige bessen kunnen door vogels zeer worden gewaardeerd maar zijn minder geschikt voor een kindvriendelijke tuin.
Geschikte coniferen
Geschikte bladhoudende heesters
Geschikte half-bladhoudende heesters
Geschikte bladverliezende heesters
Het planten van een haag kan gedurende het gehele jaar behalve als het vriest. Van oktober tot april kan zowel met kluit als met kale wortel worden geplant. Houd bij de aankoop van de struiken rekening met een gemiddelde groei van 10 tot 20 centimeter per jaar. Als je haast hebt: de Liguster staat bekend als een snelle groeier. Het aantal benodigde planten per meter verschilt per soort: Voor Buxus, Beuk en andere struiken van ongeveer 50 centimeter wordt veelal zeven per meter geadviseerd. Voor grotere struiken van ongeveer 1,5 meter kan een aantal van vijf worden aangehouden.
Zoals bij alle planten is de grond erg belangrijk. Graaf de grond tot ongeveer 80 centimeter diep uit en meng deze met grondverbeteraars als mest, compost en bladaarde. Zet de struiken voordat je ze gaat planten in een emmer water zodat de wortels zich kunnen volzuigen. Zet ze vervolgens op de juiste hoogte in de grond, spreid de wortels, vul aan met aarde en druk deze goed aan. In geval van een kluit, haal je het net pas weg als de plant al in het gat staat. Geef de planten vervolgens ruim water en let vooral het eerste jaar tijdens droge perioden op dat de grond niet uitdroogt.
Houd verder de grond onkruidvrij en snoei de haag om de aanmaak van vertakkingen te bevorderen. Wil je direct al een echte haag? Dan zijn er ook kant-en-klare hagen te koop. Voor liefhebbers van kunstplanten zijn er zelfs kunsthagen te koop.
Tuinafscheiding met tuinmatten van natuurlijke materialen
Als je je tuin een zo natuurlijk mogelijke uitstraling wilt geven kun je kiezen voor een tuinmat van een natuurlijk materiaal. Je hebt de keuze uit een heidemat, wilgenmat, boomschorsmat, rietmat of een bamboemat. Elk van deze materialen geeft de tuin weer een geheel andere uitstraling. Groot voordeel van deze tuinmatten is dat ze milieuvriendelijk zijn doordat er geen bomen voor gekapt zijn en niet behandeld zijn met voor het milieu schadelijke chemische stoffen. Verder bieden ze schuilmogelijkheden voor insekten waardoor ze ook weer interessant zijn voor vogels. Vanwege deze positieve eigenschappen wordt het gebruik van dit soort matten aanbevolen door milieu-organisaties en de overheid.
Het natuurlijke materiaal wordt met gegalvaniseerd (verzinkt) ijzerdraad aan elkaar bevestigd en heeft in veel gevallen een verwachte levensduur van tenminste 15 jaar. De tuinmatten kunnen tegen gaashekwerk of betongaas worden bevestigd met tie wraps. Ook is het mogelijk de tuinmatten met krammen tegen een bestaande schutting, lelijke muur of palen te bevestigen. De afmeting van een tuinmat kan met een snoeischaar en nijptang ook eenvoudig worden aangepast, zowel in de hoogte als in de breedte. Voor een langere levensduur is het aan te bevelen een afstand van tien centimeter tussen de mat en de grond te laten.
Heidemat
Een heidemat, ook wel ericamat genoemd, wordt van natuurlijk restmateriaal (in dit geval heidewortels) gemaakt. Een heidemat van 2x5 meter kost ongeveer 40 euro.
Wilgenmat
De wilgenmat heeft met zijn verticale wilgentenen een wat gladdere / strakkere uitstraling dan de heidemat. Een wilgenmat van 2x5 meter kost ongeveer 50 euro.
Boomschorsmat
De gebruikte boomschors is weliswaar een restmateriaal maar uiteraard zijn voor het gebruik van het hoofdproduct (hout) wel bomen gekapt. Een boomschorsmat van 2x5 meter kost ongeveer 60 euro.
Rietmat
Een rietmat geeft een soort 'beach' uitstraling. De levensduur van de rietmat is wat korter met ongeveer vijf jaar. Ook is deze mat goedkoper met ongeveer 25 euro voor een mat van 2x5 meter.
Bamboemat en bamboescherm
Een bamboemat geeft door de kleur een enigszins vergelijkbare uitstraling maar is vooral ook zeer geschikt voor in een Japanse tuin. Een bamboemat van 2x5 meter kost ongeveer 50 euro. Een bamboemat van gespleten bamboe kost ongeveer de helft. Ben je een liefhebber van bamboe maar niet van de bamboemat? Dan kun je ook nog kiezen voor een bamboescherm / schutting.
Bouwstaalmat met klimplanten en/of mat van natuurlijke materialen
Een bouwstaalmat wordt ook wel betonmat, betongaas, gaasmat of draadmat genoemd. Betongaas wordt meestal gecombineerd met houten palen en matten van natuurlijke materialen of klimplanten. Het betongaas is verkrijgbaar in verzinkte of onverzinkte (roestige) vorm. Thermisch verzinkt staal is door een dikkere beschermlaag beter beschermt tegen roest dan gegalvaniseerd staal. Verzinkte matten gaan langer mee dan betongaas in onbeschermde vorm. Als voor de roestige vorm wordt gekozen is dit vaak vanwege de uitstraling of om kosten te besparen. (Anders dan wanneer een roestige bouwstaalmat voor gewapend beton wordt gebruikt zal het staal in de open lucht wel verder roesten.)
De maaswijdte en de draaddikte verschilt. Hoe zwaarder het materiaal, hoe duurder. Een bouwstaalmat van 3 x 2 meter van vuurverzinkt staal met een diameter van 5mm en een maaswijdte van 15 cm is er al vanaf ongeveer 40 euro. In roestige vorm maar met maaswijdte van 10 centimeter zit je op dezelfde prijs.
Om volledige privacy te bereiken met klimplanten wordt meestal Hedera (klimop) gebruikt. Over het algemeen wordt geadviseerd ongeveer 5 planten per meter te planten. Als de buren meedoen kun je aan elke zijde 3 planten gebruiken.
Laat voor het planten de klimop zich in een emmer water volzuigen. Zorg verder voor goede grond. Mest uitgeputte aarde bij en meng bij het planten de grond met potgrond. Nadat de klimop is geplant en de grond is aangedrukt kan deze worden losgemaakt van de bamboe stok en verticaal langs het gaas geleid worden. Met bijvoorbeeld bindbuis kunnen de takken vanaf onderaan om de 40 centimeter worden vastgebonden met bijvoorbeeld. Meer naar boven kunnen de takken door het gaas geweven worden. Geef tenslotte de Hedera nog een beetje water en vervolgens regelmatig maar niet overmatig.
Hedera is al te koop vanaf ongeveer 2 euro per plant. Wil je een andere plant dan Hedera als klimplant gebruiken? Dan zou je naar de volgende planten kunnen kijken: Klimroos, Passiflora, Kamperfoelie (Lonicera), Clematis. Als het belangrijk is dat de afscheiding direct privacy biedt kan er bijvoorbeeld een heidemat tussen het betongaas en de Hedera worden bevestigd. Het nadeel is dat dit extra kosten met zich meebrengt. Ook zijn er kant-en-klare klimopschermen verkrijgbaar. instructievideo
Houten schutting / tuinscherm
Een zeer vaak, zo niet de vaakst gekozen tuinafscheiding is de houten schutting. Deze kan volledig van hout zijn maar men kiest er ook wel eens voor houten planken te combineren met bijvoorbeeld gemetselde poeren. Verder heb je de keuze tussen het volledig zelf bouwen van de schutting met schuttingplanken en palen of het kopen van kant-en-klare schuttingdelen / tuinschermen.
Wat betreft de prijs zijn er grote verschillen die worden bepaald door kenmerken als het soort hout en de dikte van het hout. Een goedkoop houten tuinscherm van geïmpregneerd hout van 180 x 180 centimeter is er al vanaf ongeveer 25 euro. Een tuinscherm van Bangkirai hardhout met dezelfde afmetingen kost ongeveer 300 euro.
Het soort hout bepaalt in belangrijke mate de levensduur en de uitstraling van de schutting. Het meest gebruikte onderscheid is zachthout en hardhout. Hierbij staat in de volksmond zachthout voor naaldhout (o.a. het bekende vuren en grenen) en hardhout voor loofhout. Dat loofhout 'hardhout' wordt genoemd komt door de Engelse term 'hardwood' waarmee niet de hardheid van het hout wordt bedoeld. Hoewel het meeste loofhout trager groeit, een compactere structuur heeft en dus harder is dan naaldhout bestaat er dus ook zacht loofhout (Linde, Populier, Wilg) dat zachter is dan bepaalde naalhoutsoorten (Lariks, Douglas). Een mooi overzicht met de dichtheid / hardheid van houtsoorten is te vinden op Wikipedia. Een harde soort naaldhout komt van de Siberisch Lariks die onder meer voorkomt in het noorden van Rusland en daarom ook wel eens Europees hardhout wordt genoemd. Ook voor de bewerking is het goed rekening te houden met de verschillen tussen zachthout en hardhout. Doordat hardhout zwaarder en harder is kost het meer moeite hiervan een schutting te bouwen dan van een zachtere houtsoort.
Vanuit het oogpunt van het milieu is het in principe beter niet voor langzaam groeiend hardhout (zonder keurmerk) te kiezen maar ook niet voor met schadelijke stoffen geimpregneerd hout die namelijk in het grondwater terecht kunnen komen. Volgens MilieuCentraal kun je het beste kiezen voor gemodificeerd naaldhout met keurmerk, Tropisch hardhout met keurmerk of Europees hardhout met keurmerk. De slechtste keuze is volgens hen geïmpregneerd naaldhout. Anders dan bij geïmpregneerd naaldhout, is gemodificeerd naaldhout niet met voor het milieu schadelijke stoffen bewerkt maar met bijvoorbeeld kokend water of azijn. Als je toch voor goedkoop geïmpregneerd naaldhout kiest, let dan op het KOMO keurmerk. Bij hout met dit keurmerk lekken de bestrijdingsmiddelen niet of minder weg in de bodem. Keurmerken die wijzen op verantwoord bosbeheer en houtwinning zijn FSC of PEFC. Vooral bij tropisch hardhout is het belangrijk op deze keurmerken te letten.
De levensduur van houten schuttingen kan worden verlengd door ze niet direct in / op de grond te plaatsen en ze te behandelen met verf of beits op waterbasis. Voor de schuttingpalen is beton een relatief goede keuze vooral omdat beton lang meegaat.
Bij een hout-betonschutting bestaan alle palen en vaak ook de onderste platen uit beton. Boven de onderplaat kan met unibeslag een houten tuinscherm worden bevestigd. Waar de schutting aan een muur grenst kan een u-profiel gebruikt worden. Je kunt ook kiezen voor betonpalen met een h- en u-profiel waarin je houten delen in kunt schuiven. https://youtu.be/5pHWJAiWrk4 Als je toch houten palen van een wat minder harde soort wilt gebruiken, kun je deze bovenop (vuurverzinkte) paalhouders zetten zodat ze geen contact met de grond maken. Deze paalhouders zijn er zowel met punt (om in de grond te zetten) als met plaat (om aan een tegel te verankeren). De gemiddelde levensduur van verschillende houtsoorten is als volgt:
- geïmpregneerd Grenenhout - 10 jaar
- geïmpregneerd Vurenhout - 10 jaar
- onbehandeld Douglashout - 15 jaar
- onbehandeld Kastanjehout - 15 tot 20 jaar
- onbehandeld Eikenhout - 20 tot 25 jaar
- onbehandeld Bangkirai - 25 jaar
- onbehandeld Azobé - 25 jaar
Houten palissade
Omdat je er doorheen kunt kijken en de hoogte meestal onvoldoende is zullen niet veel mensen er snel voor kiezen als alternatief voor een schutting, maar een palissade, ook vaak 'schapenhek' genoemd, geeft wel een mooie landelijke uitstraling. Mocht je achter in de tuin ruimte voor een schapenweide hebben, dan is deze afscheiding misschien een goed idee.
Het materiaal bestaat uit kastanjehout dat met verzinkt staaldraad bij elkaar wordt gehouden. Het hout is niet behandeld met chemicaliën (goed voor het milieu) en heeft een levensduur van ruim 15 jaar. Er is ook een alternatief in de vorm van geïmpregneerd hazelaarhout. Een kant-en-klaar kastanjehouten schapenhekwerk van 5 bij 0,92 meter is er vanaf ongeveer 35 euro. Een schapenhek van geïmpregneerd hazelaarhout zou in theorie goedkoper moeten zijn maar het verschil lijkt niet altijd erg groot.
Het plaatsen van een schapenhek is een eenvoudige klus waarbij je naast het schapenhek zelf de volgende producten nodig hebt: draadkrammen of RVS schroeven, draad/touw, grondboor, kastanjehouten palen, nijptang, tuinhamer of voorhamer. Zorg ervoor dat de palen voldoende lang zijn (ongeveer 1,5 keer de hoogte van het hek) om een stevige palissade te krijgen. Plaats eerst de begin-, hoek- en eindpalen. Schoor deze palen indien nodig met palen die er in een hoek van 45 graden tegenaan worden bevestigd. Span tussen de palen die nu staan een draad en bepaal langs deze draad de plaats van de tussenpalen (bijvoorbeeld één paal per 1,5 meter). Bevestig vervolgens het hek aan de palen. Bij het gebruik van schroeven wordt een hekpaal aan de eindpaal bevestigd. Bij gebruik van krammen bevestig je een draad aan de eindpaal. instructievideo
Kunststof tuinscherm
Natuurlijke materialen zijn over het algemeen beter voor het milieu en hebben volgens velen ook een mooiere uitstraling maar er zijn uiteraard ook kunstmatige tuinafscheidingen te koop die vaak wel weer lijken op een natuurlijke afscheiding. Pvc tuinschermen zijn er bijvoorbeeld als bamboe lookalike maar zijn ook in andere kleuren verkrijgbaar. Voor de liefhebbers van kunstplanten zijn er kunsthagen te koop. Kenmerken van deze pvc tuinschermen zijn een lange levensduur, snelle installatie, onderhoudsvriendelijk, bestendig tegen uv licht en andere weersinvloeden en dubbelzijdig. Voor een mooie afwerking zijn er vaak bijbehorende afwerklijsten, afdeklijsten en tie wraps verkrijgbaar. De kunststof tuinschermen zijn er in meerdere maten en zijn vervolgens nog weer op maat te knippen. Deze tuinschermen kunnen onder andere tegen gaashekwerk, bestaande schuttingen of tuinschermen geplaatst worden. Mede door het lichte gewicht worden ze ook veel gebruikt op balkons. Een scherm van 2x5 meter kost ongeveer 70 euro.
Gaas en enkelstaafmat, dubbelstaafmat
Gaas wordt niet veel gebruikt als tuinafscheiding tussen de tuinen van rijtjeswoningen maar wel als afscheiding van grotere tuinen waarbij het niet van belang is dat je door de tuinafscheiding kunt heen kijken. De kosten voor een gaas schutting zijn afhankelijk van de hoogte, het type, de dikte en de maaswijdte van het gaas. Je kunt kiezen voor verzinkt gaas of gaas met coating (duurder). De coating bestaat uit poederverf of een plastic laag (ook wel geplastificeerd gaas genoemd). De coating kan in principe elke kleur hebben maar is vaak groen, zwart of grijs. Deze laag biedt extra bescherming tegen beschadiging en weersinvloeden en zorgt daarmee voor een langere levensduur. De levensduur van gaas met een coating kan enkele tientallen jaren zijn.
Behalve voor (alleen) verzinkt of (ook) gecoat, kun je kiezen voor onder meer een bovenbuis voor extra stevigheid, een deels in de grond bevestigde betonplaat om bijvoorbeeld gravende dieren tegen te houden en stevige gaaspanelen die minder doorbuigen.
Om de afscheiding ondoorzichtig te maken kunnen kunststof panelen of matten van natuurlijke materialen aan het gaas worden bevestigd. Het installeren van een tuinafscheiding van gaaswerk kan prima zelf worden gedaan. Benodigheden hiervoor zijn:
- gaas
- binddraad
- draadspanners
- draadtang
- grondboor
- hekpalen
- meetlint
- snelbeton
- spade
- spandraad
- steunpalen
- spanstaven
- waterpas
Er zijn ook gaashek sets te koop waar de benodigde onderdelen al bij zitten.
Bij een stevige grondsoort kan het beton eventueel achterwege worden gelaten. De hoogte van de benodigde palen is ongeveer de gewenste hoogte van het hek vermeerderd met een derde. In het kort gaat de installatie als volgt: Bepaal de positie van de palen (2 tot 2,5 meter tussenruimte). Boor / graaf gaten. Zet de palen in de gaten en zorg ervoor dat ze even hoog zijn door ze te meten. Zet de palen loodrecht en stort eventueel het beton om de palen. Plaats bij de eerste en laatste palen de steunpalen in een hoek van 45 graden (en stort beton). Bindt met binddraad de spanstaven aan de eerste en laatste paal. Bevestig de spandraden waarbij de onderste ongeveer 20 centimeter van de grond komt en de volgende draden op een afstand van ongeveer 50 centimeter. Op ongeveer 20 centimeter van de eindpaal bevestig je de draadspanner(s). Bevestig het gaas met binddraad aan de spanstaven en spandraad; Breng spanning op het spandraad. instructievideo
Steviger (en duurder) dan bijvoorbeeld harmonicagaas zijn de enkelstaafmat en de dubbelstaafmat waarvan vooral de laatste erg populair is. De dubbelstaafmat is verkrijgbaar in verzinkte vorm of in zowel verzinkte als gecoate vorm. De coating is meestal in de kleuren groen of grijs. Met de bijbehorende palen en bevestigingsmaterialen is het plaatsen van een dubbelstaafmat niet moeilijk.
Cortenstaal
Met schutting van Cortenstaal (een legering van ijzer, chroom, fosfor, koper, nikkel en silicium) is het in principe mogelijk een roestige uitstraling te krijgen zonder dat hierdoor de constructie snel wordt aangetast. Wel wordt het afgeraden om Cortenstaal voor hele dunne objecten te gebruiken die beschadigd kunnen raken. Het roestproces gaat in dat geval namelijk wel door waardoor er gaten in het materiaal kunnen ontstaan.
Betonnen schutting
Bij beton schuttingen bestaan niet alleen de palen en het onderste deel uit gewapend beton (zoals bij een hout-beton schutting) maar alle delen. De platen passen in de uitsparingen van de palen en door ze te stapelen kan de gewenste hoogte worden bereikt. Er kan uit meerdere uitvoeringen worden gekozen. Zo zijn er platen met houtmotief, rotsmotief of steenmotief. Standaardkleuren van de betonschuttingen zijn meestal antraciet, bruin, geel of grijs maar met betonlazure (betonverf) kan een grijze schutting in elke kleur geschilderd worden. Voor een mooier geheel en een langere levensduur kunnen betonnen afdeklatten worden gebruikt.
Een betonschutting gaat overigens minstens zo lang mee als een hardhouten schutting. Als voordeel van een betonschutting wordt de geluidwerende capaciteit van beton genoemd. Dit zou een betonschutting dus geschikt maken voor bijvoorbeeld het weren van geluid vanaf een straat.
Het plaatsen van een betonschutting is vooral door het gewicht wat lastiger dan een houten schutting maar kan wel goed zelf worden uitgevoerd. Omdat het geheel in elkaar moet passen is het belangrijk dat alles waterpas komt te staan. Voor extra stevigheid kunnen de palen op bijvoorbeeld een klinker en in snelbeton worden vastgezet. Je begint met het plaatsen van de eerste paal waarna je enkele betonplaten erin schuift. Daarna ga je verder met de volgende betonpaal. Tenslotte kunnen de laatste betonplaten worden toegevoegd. Als de betonschutting is geplaatst kunnen de spleten worden gevoegd.
Het milieu is niet bepaald gebaat bij een betonschutting onder meer omdat voor de productie van cement veel energie nodig is al staat daartegenover wel een vrij lange levensduur. Ook voor de productie van baksteen is veel energie nodig echter baksteen gaat langer mee en de benodigde energie en CO2 uitstoot voor vervoer zouden minder zijn. Een betonschutting van 2 meter bij 1,93 meter kost ongeveer 140 euro.
Schanskorf
Schanskorven zijn korven van verzinkt / gecoat metaalgaas die gevuld worden met bijvoorbeeld keien, breuksteen, glasbrokken of een natuurlijk materiaal zoals boomschors. De impact op het milieu is in verband met het benodigde transport afhankelijk van de vulling. Voor het overige is de milieu-impact van een schanskorf vergelijkbaar met een metalen hek en komt na een haag op de tweede plek. Voor insekten is een natuurlijke vulling beter dan een vulling met keien.
Een schanskorf is in veel verschillende maten verkrijgbaar en te combineren. Hoe hoger en zwaarder de schanskorf, hoe belangrijker een stevige, stabiele ondergrond is. Door gebruik te maken van staande u-profielen en h-profielen kunnen meerdere schanskorven worden gestapeld en gekoppeld. In plaats van deze profielen worden ook wel steigerpalen in een fundering gezet tot tenminste een derde van de hoogte van de 'muur'. Als deze steigerpalen niet in het zicht mogen komen is wel een voldoende brede schanskorf nodig.
Een schanskorf van 300 x 50 x 200 centimeter kost ongeveer 260 euro zonder vulling. Per kubieke meter is ongeveer 1700 kilo stenen nodig. De prijs per kilo verschilt per soort steen en begint vanaf ongeveer 15 cent. De kosten voor de vulling van deze schanskorf zijn dan: 1700 x 3 x 0.15 = 765 euro. De totale kosten van deze muur zijn dan 1025 euro vermeerderd met de kosten van de fundering. Al met al kan een schanskorf dus een vrij prijzige tuinafscheiding zijn. Door te kiezen voor dunnere schanskorven en een goedkopere vulling kan de prijs echter lager uitvallen.
Een voordeel is dat een schanskorf gevuld met breuksteen of keien een levensduur van meer dan 50 jaar kan hebben. Verder zijn schanskorven onderhoudsarm. Met een hogedrukreiniger kan eventuele aanslag worden verwijderd. instructievideo
Tuinmuur
Een tuinmuur is een dure maar volgens velen ook een mooie tuinafscheiding. Tuinmuren kunnen er overigens heel verschillend uitzien door onder meer de soort steen en het gekozen metselverband. De keuzes die wat dat betreft worden gemaakt hebben weer gevolgen voor de kosten.
Het aanleggen van een laag muurtje, bijvoorbeeld als rand van een verhoogde border is eenvoudig te realiseren. Hiervoor kun je stapelblokken gebruiken die aan elkaar worden gelijmd. Ook de fundering voor een dergelijk muurtje stelt uiteraard niet veel voor.
De meest milieuvriendelijke steen is natuursteen die dichtbij is gewonnen. Rekening houdend met de energie die nodig is voor de productie, de levensduur en mogelijkheden voor hergebruik is zelfs natuursteen uit Azië nog beter voor het milieu dan baksteen. (Hierbij wordt uitgegaan van een levensduur van een bakstenen muur van 60 jaar en een natuurstenen muur van 100 jaar.)
Als je een (hogere) tuinmuur laat metselen ben je voor de simpelste versie (enkelsteens en goedkope bakstenen) al snel 120 - 150 euro per m2 kwijt. Maar omdat het 'slechts' om een tuinmuur gaat zou je er ook voor kunnen kiezen het metselen eens zelf te proberen. In het laatste geval is het misschien wel handig dit van tevoren met de buren te bespreken, vooral als ze meebetalen en/of enigszins kritisch zijn. Online zijn veel handleidingen en filmpjes te vinden waarmee het zou moeten lukken een fundering en tuinmuurtje te maken. Verder heb je om te kunnen beginnen het juiste weer nodig (tussen 5 en 25 graden), uiteraard een aantal stukken gereedschap en materialen en natuurlijk tijd. Bij bouwmarkten als Gamma en Karwei vind je zowel handleidingen voor het metselen als lijsten met benodigde producten (die je vervolgens eventueel ook direct online kunt bestellen).
Lage tuinhekjes
Lage tuinhekjes die bijvoorbeeld worden gebruikt om een voortuin of perk te omheinen zijn er in houten en metalen uitvoeringen. Het plaatsen is simpel, de kleinste metalen exemplaren prik je zelfs gewoon in de grond.
Borderrand
Voor een lage afscheiding voor bijvoorbeeld een border zijn er veel mogelijkheden. Het installeren is nooit moeilijk maar bijvoorbeeld een stapelmuurtje van natuursteen vergt iets meer werk dan bijvoorbeeld het plaatsen van een borderrand van Cortenstaal, gegalvaniseerd staal, bamboe, hardhout, geïmpregneerd hout, kunststof of opsluitband. In plaats van een strakke stapelmuur kan het ook leuk zijn tegen een wat hogere border stenen te stapelen waartussen ruimte is voor rotsplantjes.
Tuindoek / schuttingdoek / tuinposter
Als je op een makkelijke manier een bepaalde sfeer in je tuin wilt krijgen zoals die van een Japanse tuin, een bloementuin, landelijke tuin of watertuin is een tuinposter (ook wel tuindoek, schuttingdoek of schuttingposter genoemd) wellicht interessant. Meer over tuinposters.
Regels voor tuinafscheidingen
Belangrijke wettelijke regels betreffende erfafscheidingen zijn te vinden in het Burgerlijk Wetboek boek 5 titel 4. (Bij onduidelijkheden kun je het beste de wet zelf lezen in plaats van alle in andere woorden herschreven teksten die online te vinden zijn.) Naast de wet kunnen per gemeente verschillende verordeningen gelden welke tegenwoordig allemaal online te vinden zijn. Als er onduidelijkheid is over de erfgrens zijn voorts eigendomsaktes, notariële aktes, gegevens van het Kadaster en feiten betreffende verjaring van belang. Als de feitelijke erfgrens anders is dan welke ergens op papier staat, geldt vaak de verjaringstermijn van 20 jaar. Als goeder trouw kan worden aangetoond (moeilijk te bewijzen) is dit 10 jaar.
Het gaat te ver de wet hier volledig te herhalen daarom worden hier alleen enkele belangrijke regels genoemd. In de veel gevallen is voor het plaatsen van een tuinafscheiding geen vergunning nodig. Als je het eens bent met je buren kan de tuinafscheiding op de erfgrens worden geplaatst en zullen jij en je buren normaal gesproken ieder de helft van de kosten (ook onderhoudskosten) voor rekening nemen. Als je buren niet willen meewerken aan een tuinafscheiding kun je naar de rechter stappen om meewerking en meebetaling te vorderen. Het nadeel hiervan is dat je ruzie met je buren krijgt (iets wat je ten alle tijden moet vermijden), de procedure lang duurt en dat de rechter mag bepalen wat voor soort tuinafscheiding het wordt. Als je het niet eens wordt over een tuinafscheiding kun je deze daarom beter op eigen grond plaatsen.
Als je van plan bent op eigen grond bomen te plaatsen, dient krachtens de wet de afstand van de erfgrens tot het midden van de voet van de boom tenminste twee meter te zijn. Voor hagen is de afstand een halve meter. Dit is niet het geval als je tuin grenst aan openbaar terrein, als je afspraken hebt gemaakt met je buren of als er een afwijkende plaatselijke regel of gewoonte is.
Tenzij plaatselijk andere regels gelden mag een muur, schutting of tuinscherm aan de achterzijde twee meter hoog zijn en aan de voorzijde één meter. De maximale hoogte van één meter geldt ook voor de zijtuin als deze aan de openbare weg grenst. Als je van deze hoogten wilt afwijken is een omgevingsvergunning nodig. Voor een heg gelden deze regels echter niet omdat planten geen 'bouwwerk' zijn. Bij wet is hiervoor dan ook geen maximale hoogte bepaald.
In de tuinafscheiding mogen (zonder toestemming) geen ramen of gaten worden gemaakt. Zonder toestemming en zonder schade te veroorzaken mag je onder meer een schutting schilderen of er iets aan ophangen. Wortels die doorgroeien over de erfgrens mogen worden verwijderd. Ook overhangende takken mogen, nadat de buren ervan op de hoogte zijn gesteld en er zelf niets aan doen, worden verwijderd. Ook hier geldt: bespreek het met je buren en voorkom ruzie.
Welke tuinafscheiding is het beste of minst schadelijk voor het milieu?
MilieuCentraal onderscheidt vijf categorieën waarbij de meest milieuvriendelijke tuinafscheiding op nummer 1 staat. Hierbij wordt rekening gehouden met het materiaal zelf, de productie, het vervoer en de levensduur.
- 1. haag
- 2. gemodificeerd naaldhout met keurmerk; - tropisch hardhout met keurmerk; - Europees hardhout met keurmerk; - natuursteen uit Nederland of buurland; - metalen hek
- 3. gemodificeerd naaldhout zonder keurmerk; - Europees hardhout zonder keurmerk; - natuursteen uit Zuid-Europa/Azië; - composiet (houtvezels met kunststof)
- 4. tropisch hardhout zonder keurmerk; - bakstenen muur
- 5. geïmpregneerd naaldhout
Welk type tuinafscheiding is het meest diervriendelijk?
De meest diervriendelijke tuinafscheiding is zonder twijfel een haag. Op de tweede plek komen tuinmatten van natuurlijke materialen.
Welke tuinafscheiding is het meest onderhoudsarm?
Hoeveel onderhoud een tuinafscheiding nodig heeft verschilt niet alleen per materiaal maar ook per persoon. Voor de één is elk beetje groene aanslag reden om de hogedrukreiniger te pakken terwijl een ander dit niet eens opmerkt. Een tuinmuur of schanskorf kan door zijn lange levensduur als onderhoudsarm worden bestempeld. Iemand die de muur of schanskorf regelmatig schoonspuit zou echter misschien minder werk hebben met een haag. Een haag moet je wel jaarlijks snoeien, wat dan weer niet nodig is bij een tuinmat van een natuurlijk materiaal of bij een schutting. Een dergelijke tuinmat of een goedkopere schutting moet echter wel na 10 tot 15 jaar worden vervangen. Voor een relatief klein oppervlak zoals op een balkon ligt een kunststof scherm het meest voor de hand welke je af en toe met een sopje afneemt.
Welke tuinafscheiding heeft de langste levensduur?
Een tuinmuur en een schanskorf kunnen vele tientallen jaren meegaan. Echter ook een haag kan, mits goed onderhouden, zeer oud worden. Schuttingen van tropisch hardhout gaan ongeveer 25 maar mee en Europees hardhout zo'n 20 jaar. Schuttingen van Douglashout en tuinmatten van heide, boomschors, wilgentenen en bamboe gaan ongeveer 15 jaar mee. Tuinschermen van geïmpregneerd grenen of vurenhout houden het ongeveer 10 jaar vol. Een tuinmat van riet heeft een levensduur van ongeveer 5 jaar. Kunststof tuinschermen hebben in principe een lange levensduur echter door weersinvloeden kan de kleur na enkele jaren langzaam wat valer worden.
Welke tuinafscheiding is het goedkoopst?
Een haag die je van de grond af laat opgroeien is waarschijnlijk het goedkoopst. Ook een gaaspaneel waartegen je Hedera laat opgroeien is een goedkope en 'groene' oplossing.